ในยุคที่เทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ตลาดแรงงานไทยกำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ การจ้างงานที่เน้นทักษะเฉพาะทางกำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดด โดยผลการศึกษาล่าสุดจากรายงาน Micro-Credentials Impact Report 2025 ของ Coursera เผยว่า นายจ้างในประเทศไทยกว่า 99% ได้เริ่มนำแนวทางการจ้างงานแบบเน้นทักษะมาใช้ หรือกำลังพิจารณาแนวทางนี้เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนบุคลากรที่มีคุณสมบัติตรงตามความต้องการ
รายงานดังกล่าวซึ่งรวบรวมข้อมูลเชิงลึกจากนายจ้างและนักศึกษากว่า 2,000 รายทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย แสดงให้เห็นว่า “micro-credentials” หรือหลักสูตรการเรียนรู้และรับรองทักษะระยะสั้น กำลังกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการปฏิวัติรูปแบบการศึกษาและการจ้างงานในประเทศไทย ข้อมูลชี้ให้เห็นว่านายจ้างไทยถึง 95% ได้จ้างผู้สมัครที่มี micro-credentials แล้ว และที่น่าสนใจยิ่งไปกว่านั้นคือ นายจ้างกว่า 98% ยืนยันว่าพวกเขามีแนวโน้มที่จะจ้างผู้สมัครที่มีใบรับรองทักษะ Gen AI มากกว่าผู้ที่ไม่มี ซึ่งถือเป็นหนึ่งในความต้องการด้าน AI ที่สูงที่สุดในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก
ประโยชน์ที่จับต้องได้สำหรับทั้งองค์กรและพนักงาน
จากผลการสำรวจ นายจ้างชาวไทยกว่า 95% ระบุว่า micro-credentials ช่วยลดเวลาและต้นทุนในการปฐมนิเทศพนักงานใหม่อย่างมีนัยสำคัญ และที่น่าตื่นตาคือ นายจ้างไทยถึง 97% ยินดีที่จะเสนอเงินเดือนเริ่มต้นที่สูงขึ้นให้กับผู้สมัครที่ถือใบรับรองทักษะเหล่านี้ ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงที่สุดในระดับโลก สะท้อนให้เห็นถึงมูลค่าที่แท้จริงของการลงทุนในการพัฒนาทักษะรูปแบบนี้
ข้อมูลเชิงประจักษ์ยังแสดงให้เห็นว่า กลุ่มนายจ้างที่เคยจ้างผู้สมัครที่มี micro-credentials กว่า 92% รายงานว่าสามารถประหยัดต้นทุนการฝึกอบรมในปีแรกได้จริง โดยส่วนใหญ่ระบุว่าประหยัดได้สูงถึง 20% เมื่อเทียบกับการจ้างผู้สมัครที่ไม่มีใบรับรองทักษะเฉพาะทาง
การเตรียมพร้อมสู่เศรษฐกิจดิจิทัลของไทย
ขณะที่ประเทศไทยกำลังเร่งผลักดันการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจบริการดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ สถาบันการศึกษาระดับสูงทั่วประเทศได้เริ่มบูรณาการ micro-credentials ที่สอดคล้องกับความต้องการของภาคอุตสาหกรรมมากขึ้น เพื่อเตรียมความพร้อมให้นักศึกษาสำหรับตลาดแรงงานยุคใหม่ ผ่านการนำเสนอหลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี Gen AI พร้อมเส้นทางการเรียนรู้ที่สามารถสะสมหน่วยกิตได้
ในส่วนของนักศึกษา ผลจากรายงานพบว่ากลุ่มผู้เรียนพร้อมปรับตัวและตอบรับกับการเปลี่ยนแปลงนี้เป็นอย่างดี โดยกว่า 87% ของผู้เรียนในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกมีแนวโน้มที่จะลงทะเบียนในโปรแกรมปริญญาหาก micro-credentials สามารถนับเป็นส่วนหนึ่งของหน่วยกิตได้ สะท้อนให้เห็นถึงความต้องการรูปแบบการศึกษาที่ยืดหยุ่นและตอบโจทย์ตลาดแรงงานยุคใหม่มากขึ้น
เอกลาเวีย บาวี (Eklavya Bhave) ผู้อำนวยการประจำภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกของ Coursera กล่าวว่า “นายจ้างไทยได้แสดงจุดยืนอย่างชัดเจนว่า การมี micro-credentials ไม่ใช่แค่ ‘สิ่งที่ควรมี’ อีกต่อไป แต่กลายเป็น ‘สิ่งที่ต้องมี’ สำหรับทุกคนที่ต้องการเตรียมตัวให้พร้อมสำหรับการทำงานในตลาดแรงงานยุคใหม่ ในยุคที่ Gen AI กำลังปฏิวัติวงการอุตสาหกรรม นายจ้างกำลังมองหาหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าผู้สมัครมีทักษะที่ตลาดต้องการอย่างแท้จริง ซึ่งสามารถพิสูจน์ได้ผ่านวุฒิการศึกษาที่สอดคล้องกับความต้องการของอุตสาหกรรม”
“การสนับสนุนจากรัฐบาลในการเรียนรู้ที่เน้นทักษะเหล่านี้ ยิ่งตอกย้ำความสำคัญของการเชื่อมโยงวุฒิการศึกษาจากอุตสาหกรรมเข้ากับหลักสูตรของมหาวิทยาลัย เพื่อให้นักศึกษาพร้อมรับมือกับทักษะที่นายจ้างต้องการในอนาคต” บาวีกล่าวเสริม
ทักษะ GenAI: ปัจจัยสำคัญในการตัดสินใจจ้างงานของนายจ้างไทย
ผลการสำรวจจากประเทศไทยยังเผยข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับบทบาทของทักษะ GenAI ในการตัดสินใจจ้างงาน:
- 99% ของนายจ้างต้องการให้มหาวิทยาลัยเสริมทักษะ Gen AI ให้กับบัณฑิต เพื่อให้พร้อมทำงานในระดับเริ่มต้นทันทีที่จบการศึกษา
- 95% ของนายจ้างระบุว่าพวกเขาต้องการผู้สมัครที่มีใบรับรองทักษะ Gen AI แม้จะมีประสบการณ์ทำงานน้อย มากกว่าผู้สมัครที่มีประสบการณ์แต่ไม่มีใบรับรองทักษะด้านนี้
- 99% ของนายจ้างเชื่อมั่นว่า Gen AI จะมอบข้อได้เปรียบเชิงกลยุทธ์ให้แก่องค์กรในอนาคตอันใกล้
นอกจากนี้ ข้อมูลยังแสดงให้เห็นว่านายจ้างชาวไทยให้ความสำคัญกับ micro-credentials ในกระบวนการจ้างงานและฝึกอบรมพนักงานมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง:
- 98% ระบุว่า micro-credentials ช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับผู้สมัครงานอย่างมีนัยสำคัญ
- 98% เห็นตรงกันว่าผู้สำเร็จการศึกษาที่มี micro-credentials พร้อมทำงานได้ทันทีโดยไม่ต้องผ่านการฝึกอบรมเพิ่มเติมมากนัก
- 100% ของนายจ้างยินดีที่จะลงทุนฝึกอบรมพนักงานปัจจุบันของตนเองด้วย micro-credentials เพื่อยกระดับทักษะให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี
- 98% ให้ความสำคัญกับการจ้างงานผู้สมัครที่มีใบรับรองแบบเก็บหน่วยกิต มากกว่าผู้ที่ไม่มีใบรับรองในลักษณะดังกล่าว
ผลกระทบต่อนักศึกษาในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก
micro-credentials กำลังมีบทบาทสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงในการตัดสินใจและผลลัพธ์ทางการศึกษาของนักศึกษาทั่วภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก:
- 1 ใน 3 ของนักศึกษาในภูมิภาคเคยได้รับ micro-credentials แล้ว แสดงให้เห็นถึงการยอมรับที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
- โอกาสในการสมัครเรียนระดับปริญญาเพิ่มจาก 38% เป็นสูงสุดถึง 90% เมื่อมี micro-credentials โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเป็นใบรับรองแบบเก็บหน่วยกิต หรือใบรับรองที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี AI
- 87% ของนักศึกษาเชื่อว่า micro-credentials จะช่วยให้พวกเขาประสบความสำเร็จในการทำงานในอนาคต
การปรับตัวของสถาบันการศึกษาไทย
ปัจจุบันสถาบันการศึกษาในประเทศไทยจำนวนมากเริ่มตื่นตัวและปรับตัวเพื่อรองรับความต้องการนี้ โดยได้เริ่มเปิดสอนหลักสูตรใบรับรองวิชาชีพแบบที่สามารถนับหน่วยกิตได้บนแพลตฟอร์ม Coursera ในหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา โดยเฉพาะในด้าน AI คลาวด์คอมพิวติ้ง และการวิเคราะห์ข้อมูลขั้นสูง
ศาสตราจารย์ ดร.อติวงศ์ สุชาโต จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หนึ่งในผู้นำการเปลี่ยนแปลงด้านการศึกษาในประเทศไทย กล่าวว่า “ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เราได้เริ่มเปิดสอนเนื้อหาที่ได้รับการยอมรับจากภาคอุตสาหกรรมในรูปแบบวิชาที่สามารถนับหน่วยกิตได้ รวมถึงการบูรณาการใบรับรองวิชาชีพ Google Data Analytics ซึ่งเปิดเป็นรายวิชาทั่วไป 3 หน่วยกิตสำหรับนักศึกษาทุกสาขาวิชา ซึ่งหลักสูตรเหล่านี้จะช่วยเสริมทักษะที่จำเป็นและมอบใบรับรองที่เป็นที่ยอมรับในวงการอุตสาหกรรมให้กับนักศึกษาของเรา”
การเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญนี้สะท้อนให้เห็นถึงการปรับตัวของระบบการศึกษาและตลาดแรงงานไทยที่กำลังก้าวเข้าสู่ยุคแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตและการพัฒนาทักษะอย่างต่อเนื่อง โดยมี micro-credentials เป็นเครื่องมือสำคัญในการพิสูจน์ทักษะและความสามารถที่ตลาดต้องการ ในยุคที่เทคโนโลยี Gen AI กำลังเปลี่ยนโฉมหน้าของการทำงานและการใช้ชีวิตอย่างรวดเร็ว
